#3 juni 2023 23 r t i k e l n a a m NPR De toename van DC zorgt ervoor dat ook de problemen vaker opduiken. “Na het onderkennen van het gevaar neemt de urgentie om regelgeving te realiseren toe. We zijn nu bezig met het schrijven van een NPR over lekstroom. De Gasunie is daar bijvoorbeeld druk mee, want zij zien het gevaar”, aldus Stokman. Ook de bouw heeft volop te maken met deze problematiek. “De bouwsector kent steeds meer DC-toepassingen. Als het gaat om TT aardingssystemen kan dat voor serieuze problemen zorgen. Immers, bij zo’n aansluiting ontstaat een potentiaalverschil. Je weet dan niet waar de stromen lopen, misschien gaat het wel via een metalen buis.” Protection Wie draagt na jaren de verantwoordelijkheid? Volgens Stokman speelt in eerste instantie de installateur een hoofdrol. “De installateur moet zorgen dat zijn kennis op dit vlak up-to-date is. Bij de inspectie van een gebouw moet hij de lekstroom kunnen detecteren. Vervolgens kan hij dan de gebouweigenaar of huurder inlichten dat bepaalde aansluitingen aangepast moeten worden.” Stokman vervolgt: “De Technische Commissie TC 64 ‘Electrical installations and protection against electric shock’ is bezig met een nieuw document. Hierin staat dat de installateur verantwoordelijk is voor de juiste en veilige aanleg van het AC-systeem door het voorkomen van zo veel mogelijk lekstroom.” Ook in deel 8.2 NEN1010:2020 (prosumer installaties) zal naar verwachting een Appendix worden opgenomen over de aanleg van DC. Stokman denkt dat deze Appendix er op z’n vroegst in 2025 kan liggen. Dit alles gaat een stap verder dan de oude situatie, waarin genoemd was dat een installatie gecheckt moest worden op veiligheid. “In het nieuwe document willen we opnemen dat de installateur ook verantwoordelijk is voor de aanleg”, zegt Stokman. De DC-specialist pleit in dit kader voor andere aardingsstructuren die zwerfstromen kunnen voorkomen of tegen kunnen gaan. “De installateur aardt in de regel alles met geelgroene bedrading. Maar eigenlijk moet de metalen installatie een eigen aarding krijgen.” Stokman zucht: “Het valt niet mee om hier beweging in te krijgen.” Current OS Mogelijk kan een nieuwe ontwikkeling hier hulp bieden: een soort super USB, die allerlei slimmigheden bevat, inclusief een veilig aardingssysteem. “Diverse fabrikanten ontwikkelen deze zogenaamde ‘Current OS’ techniek. Omdat de gevolgen van lekstoom in combinatie met DC pas jaren later aan het licht komen, zijn de stappen die worden gezet vaak bescheiden. In die zin is de problematiek vergelijkbaar met de verwoestende gevolgen van asbest voor de gezondheid, die zich ook vaak pas na tientallen jaren openbaren. Toch ziet Stokman verbeteringen. Zo hebben ook verzekeringsmaatschappijen de problematiek inmiddels in beeld. “Als verzekeringsmaatschappijen hier consequenties aan gaan verbinden, dan kan het in een stroomversnelling raken.” x “In Amerika is er een brug ingestort, een aantal jaren nadat de gewone straatverlichting is vervangen door led-verlichting. Wie zegt dat dat niet met elkaar te maken heeft?” DC Expert Harry Stokman: “De kennis onder installateurs over lekstroom bij DC ontbreekt vrijwel volledig.” Sluipend proces Volgens de wetten van de natuurkunde krijg je bij DC eerder corrosievorming. Bij de elektrochemische reactie komt zuurstof vrij en dat in combinatie met zout zorgt voor corrosie. Bij een bepaald potentiaal krijg je ook chloridevorming en dat zorgt voor een versnelde corrosie. Bij lekstroom krijg je een potentiaal verschil vanaf 1V. Bij 1,2V potentiaal verschuiving ontstaat vervolgens chloride. En lekstroom heb je altijd en overal in meer of mindere mate. In een parkeergarage bijvoorbeeld liggen de kabels voor het laden van de auto’s over de grond. “Als dat jaar in jaar uit het geval is, dan kan op die plek een probleem ontstaan. Datzelfde geldt voor de PV-panelen op het dak. Je moet de losse micro-ampères per losse kabel op het dak bij elkaar optellen. Bij de plaatsing van PV-panelen zie je ook vaak dat de aarde aan de bliksemafleiding wordt geknoopt. Op zich mag dat, maar daardoor kunnen wel corrosieproblemen ontstaan. Een eenvoudige oplossing zou zijn om al het kabelwerk in een metalen kabelgoot te leggen, maar dat doet lang niet iedereen”, zegt Stokman. Hij noemt het een sluipend proces. “Bij de aanleg maakt niemand zich daar zorgen over. Ten eerste omdat het probleem niet bekend is, maar ten tweede omdat het jaren duurt voordat de problemen ontstaan. De vraag is wie er verantwoordelijk is op het moment dat er iets gebeurt”, zegt Stokman.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=