#1 februari 2023 39 Seks Zodra dit woord boven een artikel staat blijkt dat de interesse om verder te lezen meestal is gewekt. Recentelijk was ik een aantal dagen in Milaan en uiteraard is het dan een goede gewoonte om met de relaties uit eten te gaan. Tijdens het zo´n etentje is het meestal wat minder formeel en zeker wanneer er een goed glas wijn wordt geserveerd. Zo ook op deze avond en gesproken werd er over de beleving van onze beide culturen en de verschillen per land. Ik was dan ook erg verbaasd om te leren dat niet iedere Italiaan lid is van de maffia, ook niet nog door zijn moeder aan het werk wordt gezet of driemaal per dag een bord spaghetti verorbert. Door de andere kant werd er gedacht dat we hier in Nederland allemaal voorzien van een bosje tulpen op onze klompen naar de roze buurt gaan om na gedane activiteiten nog even een coffeeshop in te duiken. Wat opviel tijdens deze zeer gezellige avond dat iedereen onze nationale trots, het Red Light District, kent en we kunnen ons afvragen waardoor dit komt. Veel factoren zijn in de genoemde branches belangrijk maar uiteraard wil ik me beperken tot het deel wat met licht en verlichten te maken heeft. Kijken we richting de uitgaansgelegenheden zoals bar, restaurant, schouwburg en de voorgenoemde bedrijven dan zien we dat de belangrijkste producten wat deze bedrijven voeren sfeer en illusie zijn. Bij sfeer hebben we te maken met vele subjectieve factoren maar een aantal zijn te vertalen naar onderdelen voor een goed lichtontwerp. De hoeveelheid licht bijvoorbeeld is te kwantificeren en een goede invalshoek kan zijn om relatief lage algemene verlichtingssterktes te gebruiken aangevuld met bepaalde zones die wat meer licht nodig hebben. De lichtkleur is belangrijk en bepaald in sterke mate of mensen de ruimte als prettig ervaren. Hoe lager de kleurtemperatuur is des te warmer en gezelliger wordt de omgeving ervaren. Bij het zakken van de kleurtemperatuur dient ook de verlichtingssterkte lager te worden anders komt het onnatuurlijk over. Gebruik bij een algemene verlichtingssterkte van 100 lux bijvoorbeeld geen 4000K maar 2700K. Onder de 2700K wordt het rode aandeel van vergroot en ziet de huid er steeds fraaier en sensueler uit, één van de redenen waarom dit wordt gebruikt om klanten binnen te krijgen. Indien we in deze kamers een armatuur plaatsen met een kleurtemperatuur van 3000K dan zou de erotische illusie meteen verdwenen zijn. Overigens wordt de lamp met hoge rood aandeel ook door slagers gebruikt om zijn producten er beter te laten uitzien en, ook hier, de consument meer te laten uitgeven. Naast kleurtemperatuur is de kleurweergave van belang want als er bepaalde kleuren niet in het spectrum van de lichtbron zitten kunnen deze ook niet getoond worden. Wanneer je de nacht in een hotel doorbrengt en de volgende ochtend de badkamer in gaat waar een armatuur boven de spiegel is geplaatst voorzien van een de oude buiskleur 33 of een bagger ledje van de bouwmarkt dan ben je niet blij. Want ook al sport je twee maal in de week en eet je erg gezond onder dit spectrum zie je er zeer beroerd uit wegens het zeer lage rood aandeel in deze lichtbron. Bespaar niet op de lichtbron en kies voor een minimale CRI van 90 in dit soort ruimtes en vraag naar de hoeveelheid rood in de lichtbron. Voor de techneuten onder ons; de R9 moet ook minimaal 90 zijn om rood goed en natuurlijk te tonen. Naast de sfeer zijn er nog aspecten die met illusie te maken hebben zoals het optisch groter en hoger maken van een ruimte of diepte creëren op plaatsen waar dit onmogelijk lijkt. Ook met moderne regeltechnieken is veel mogelijk denk hierbij aan een plafond waarin de kleuren en intensiteiten subtiel veranderen of een dag- en nacht simulatie geprojecteerd op een plafond. Sfeer en illusie blijken elementen die moeilijk meetbaar zijn maar welke voor een grote mate verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de kwaliteitsbeleving van een bezoeker. Reden genoeg om hier, ongeacht de branche, aandacht aan te besteden. Berry van Egten berry@berluxlichtarchitectuur.nl 0 C l u m n a m
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=