#4 september 2023 4 o l u m n C i n Bliksem de baas Het zal u niet zijn ontgaan: we hebben te maken met extreem weer. Het nieuws werd rond het schrijven van deze column gedomineerd door hagelstenen zo groot als tennisballen (Gardameer), overstromingen (Scandinavië) en extreme hitte (Zuid-Europa). Zoemen we in op Nederland, dan herinneren we ons de overstromingen in Limburg van 2021. Zó extreem was het dit jaar nog niet, maar de langdurige regen en de stevige storm in juli die grote delen van het openbare leven platlegde waren ook behoorlijk intens. Regelmatig gaan de uitschieters in het weer gepaard met onweersbuien. Wist u dat Nederland jaarlijks gemiddeld 107 onweersdagen telt? Bij elkaar leidt dit tot honderdduizenden blikseminslagen. Mijn allereerste artikel ooit (voor het toenmalige Uneto-brancheblad) ging over bliksembeveiliging. De conclusie dat het belang van bliksembeveiliging nogal eens wordt onderschat is zo’n 35 jaar later onveranderd. Bliksembeveiliging is misschien wel belangrijker dan ooit tevoren. Het enorme aantal zonnepanelen op daken vormt een nieuwe risicofactor. De kans op directe blikseminslag is voor de meeste woningen in Nederland – met of zonder zonnepanelen op het dak – erg klein. Samen met de zonnepanelen een bliksemafleider installeren is dan ook niet direct nodig. Maar andere zaken zijn wél noodzakelijk. Aarden bijvoorbeeld. Het metalen montagesysteem en eventuele metalen frames van de zonnepanelen moeten geaard worden. Ook de afstand tussen een al aanwezige bliksemafleider en de te installeren zonnepanelen is van belang. Hetzelfde geldt voor overspanningsbeveiliging. Een blikseminslag in de omgeving van de woning kan ook schade veroorzaken, soms zelfs op een afstand van honderden meters. Dit kan alle apparaten in huis treffen. Een omvormer moet tijdens onweer altijd met de wisselspanning verbonden blijven. Kortom: het legplan en de bekabeling van de panelen is van groot belang. Bliksembeveiliging is een vakspecialisme. Dat geldt ook voor disciplines zoals elektromagnetische compatibiliteit (EMC), aarding, overspanningsbeveiliging en kathodische bescherming. Ook zonnepanelen installeren vergt vakkennis en -kunde. Geïnteresseerd in het onderwerp? Techniek Nederland biedt een aantal interessante cursussen en trainingen. Handig is ook het pakket ‘Bliksem de baas’. Het pakket is te downloaden via de website www.technieknederland.nl en bevat een aantal documenten met nuttige informatie, adviezen en tips. Er zijn allerlei mogelijkheden om scholing – ook op dit vlak – vergoed te krijgen. Geïnteresseerd? Ga dan snel (zo u wilt bliksemsnel) aan de slag. Ton Brands Hoofdredacteur Verlichting NSVV: ‘Intelligent lighting biedt grote kansen voor installatiemarkt’ In de verlichtingsbranche is een transitie gaande. Misschien niet zo prominent in het nieuws als de energietransitie, maar in het kielzog daarvan wordt en passant onze verlichting ook flink verduurzaamd. Dat biedt enorme kansen. Alle ketenpartijen, van ontwerpers tot installateurs, kunnen dus aan de bak. Maar door het tekort aan vaklieden kan ondeskundigheid de keten infiltreren. Kwaliteitsbewaking is van groot belang. De NSVV, de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde, maakt er zich sterk voor. PV-installaties Brandjes blussen en daarna dweilen met de kraan open ‘Allemaal cowboys!’ We horen het telkens weer, zodra er ergens een brand is en er liggen ook zonnepanelen op het dak. Wat niet zo gek is: bij anderhalf miljoen huishoudens is dat al zo. Maar zonder enig onderzoek, laat staan bewijs, wordt de schuldige van de brand dan alvast aangewezen: de PV-installateur. En dat is onterecht. Een onderzoek naar de oorzaak van een flinke brand kan maanden duren. Niettemin worden de conclusies meestal al heel gauw getrokken. Zonnepanelen zouden zelfs al het nieuwe asbest zijn. Maar hoeveel branden waren er eigenlijk, waarbij een PV-installatie aantoonbaar de veroorzaker was? 18 14
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=