16 #4 september 2023 E Elkaar helpen Even terug naar het tekort aan vakmensen. Met het negatieve effect daarvan wordt de branche voortdurend geconfronteerd, in alle facetten. Een voorbeeld daarvan is dat met name de kleinere installateurs simpelweg geen tijd of capaciteit hebben om hun mensen naar een kennisseminar te sturen, of om ze te laten bijscholen. In een markt die zichtzelf permanent vernieuwt, steeds meer hightech wordt, is bijscholing essentieel. De Joode: “En als je dat dus niet kunt, raak je nog verder achterop, het is een vicieuze cirkel. Toch kan ook hier samenwerking helpen. Als je als kleine installateur voelt dat je kennis tekort komt, vraag dan om hulp. Schakel een collega in. Dat kan een veiligheidsdeskundige zijn, of een lichtplanontwerper. Dat komt de kwaliteit ten goede, in het belang van de klant.” Lighting design is een vak Om het tekort aan menselijk denkwerk op te vangen, is automatisering een uitkomst – dat zien we ook in andere branches. Toch kan dat ook een verkeerde bijwerking hebben. Zo verschijnt er steeds meer simulatiesoftware op de markt, waarmee dan zelfs een installateur een ‘lichtplan’ in elkaar zou kunnen zetten. De Joode maakt er korte metten mee: “Ik kan met PlayStation een aardig potje voetballen, maar ik word never nooit een Cristiano Ronaldo.” Inderdaad: lighting design is een vak. Maar door dergelijke laagdrempelige software zullen verkeerde adviezen en mislukte projecten – lees: kwaliteitsverlies – zich meer voor gaan doen, vooral aan de onderkant van de markt. Aan de andere kant, goede software in handen van deskundige mensen kan een geducht salesinstrument zijn. Vooral in combinatie met virtual reality, hiermee kan de klant als het ware in zijn pand rondlopen en het lichtplan alvast ervaren. De Joode: “Ik ken een groot project dat op die manier in zeven minuten verkocht was.” Intelligent lighting Een succesvol lichtplan maken is vooral en eerst: luisteren naar de klant, adviseren. Het gaat daarbij niet alleen om kennis van materiaal, ruimtelijk inzicht en creativiteit, een goede designer heeft ook ‘soft skills’: zich kunnen inleven in bijvoorbeeld de werkomstandigheden van een personeelslid. De Joode: “Ledlicht biedt juist dan oneindige mogelijkheden, vooral in combinatie met slimme netwerken.” De ene werkplek kan dan automatisch anders ingeregeld worden dan de andere, afhankelijk van de persoon. Helemaal op maat. ‘Human centric lighting’ wordt dat genoemd. Een andere term is ‘integrative lighting’. De Joode: “Zelf noem ik het liever ‘intelligent lighting’. Ledlicht, in combinatie met een slim ICT-netwerk, maakt van een gewoon kantoor of van een gewone fabriekshal een zogenaamd ‘smart building’, waar de lichtbehoefte van een werknemer ‘meeverhuist’ zodra de werknemer zich verplaatst.’ Uitwisselbaarheid Intelligent lighting. Het is the next big step na ‘led’. “Maar we moeten nu wel beter opletten”, zegt De Joode. “De introductie van led werd te veel geframed als iets wat vooral met energiebesparing te maken zou hebben. Daardoor verloren we de kwaliteits-issues uit het oog.” Waar De Joode op doelt is het feit dat elke leverancier de neiging heeft om zijn armatuur of besturingssysteem dominant te willen maken, maar voor de markt als geheel is dat niet bevorderlijk. Een veilige verlichting bestaat immers uit onderdelen die bij elkaar horen, die in samenhang met elkaar ontworpen zijn. Als die onderdelen dan niet uitwisselbaar zijn (tussen verschillende merken), kan dat een veiligheidsprobleem opleveren. Bijvoorbeeld als een consument z’n oude tube wil vervangen door led, hij zal dan niet veel zin hebben om ook een nieuw armatuur te kopen. Dus wat doet die consument? Die zet z’n nieuwe ledtube in een armatuur die daarvoor eigenlijk niet geschikt is. Het voorschakelapparaat in het armatuur moet dan kortgesloten worIntelligent lighting: de volgende grote stap na ‘led’.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=