Elektropraktijk 3 - 2021

33 # 4 september 2021 r o d u c t n i e u w s u doen aan de behoeften van de gebruiker en een einde maken aan verspilling van energie en grondstoffen.” Dit belang is zo groot dat het verlichtingsplan vol- gens de interieurarchitect het belangrijkste uit- gangspunt is geweest in het ontwerp. Overigens speelden esthetische overwegingen daarbij natuurlijk ook een rol. “In samenwerking met Studio Rublek zijn er boven het kantoorland- schap enkele unieke lichtlijnpatronen ont- wikkeld. Nergens ter wereld is dit op deze schaal met dit systeem uit- gevoerd. De fijne balans tussen speels- heid en uitstraling maakt dat de struc- tuur duidelijk aanwezig is, zonder alle aandacht op te eisen.” Kennisniveau Het installeren van LED is dus allang geen onontgonnen terrein meer in het elektrotechnische werkveld. Maar dat betekent niet dat installateurs wat dit betreft op hun lauweren kunnen gaan rusten. Er zijn ontwikkelingen op veler- lei gebied. Installateurs doen er verstan- dig aan om zich te informeren over de ontwikkelingen op het gebied van het dimmen van LED (zie het artikel elders in deze uitgave), en ook op het gebied van ‘retrofit-LED-verlichting zijn er voort- durend ontwikkelingen. Dit noopte de Nederlandse Stichting voor Verlichtings- kunde (NSVV) ertoe om onlangs in sa- menwerking met het Belgisch Instituut voor Verlichtingskunde (BIV) en Groen Licht Vlaanderen (GLV) een boek over dit onderwerp te publiceren. De titel van de publicatie luidt ‘Licht vernieuwen naar led.Wat moet je weten?’. “Overal zijn de ‘snelle LED-jongens en -meisjes”, zegt John de Joode, voorzitter NSVV. “Zij beto- veren opdrachtgevers met mooie terug- verdienplaatjes op de energierekening, maar zij hebben vaak onvoldoende ken- nis van de kwaliteit van licht en van de negatieve invloed van slechte verlichting op gezondheid, welzijn en duurzaam- heid.” De publicatie beoogt dat kennis- niveau omhoog te brengen, ook van in- stallateurs. “Het gaat specifiek in op de implicaties van retrofit met een heldere omschrijving van de condities”, zegt Catherine Lootens van GLV. “Het gaat ook over de rol en aansprakelijkheid van de installateur, adviseur, producent en fabrikant als het mis gaat bij aanpas- singen aan een verlichtingstoestel. Wij leggen uit, maar beschrijven ook de ge- voeligheden en de valkuilen.” Retrofit Tijdens een recent webinar van Dekra gaf Lootens aan dat retrofit een flink deel van de markt zal blijven uitmaken. “Aanvankelijk dacht ik dat retrofit-LED een overgangsproduct zou zijn”, stelde ze. “Maar ik heb mijn mening moeten bijstellen. Want we weten allemaal dat het circulaire aspect steeds belangrijker wordt. Retrofit wordt gebruikt om tra- ditionele armaturen te vervangen door LED, maar in de toekomst zullen we aan de LED-armaturen weer aanpassingen gaan doen; in die context wordt retrofit een blijver.” De Joode ziet dezelfde ten- dens, maar plaatst een kanttekening. “Ik ben er geen voorstander van om in T8-lichtbronnen, die in 2023 gaan ver- dwijnen, LED-tubes te stoppen. Ik denk dat dat een tijdelijke oplossing is.”Maar De Joode stelt dat demaatvoering van de ‘oude’ armaturen niettemin leidend zal blijven. “Ik denk dat we complete LED- modules gaan vervangen. En dat sluit aan bij wat Catherine zojuist zei over circulariteit. Dus ik denk dat retrofit een blijvertje is, maar niet in de vorm zoals we het nu kennen.” Gegeven de voortdurende ontwikke- lingen is het van belang dat de elek- trotechnische sector van de hoed en de De Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) publiceerde in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Verlichtingskunde (BIV) en Groen Licht Vlaanderen (GLV) een boek met de titel ‘Licht vernieuwen naar led. Wat moet je weten?’. Trilux realiseert tal van projecten waarin verlichting deel uitmaakt van een geïntegreerd slim systeem. Op de foto het project De Schoenfabriek in Oisterwijk.