Elektropraktijk 3 - 2021

39 # 3 juni 2021 p o t l i g h t a m eindgebruiker het gevoel heeft nog ‘in control’ te zijn in gebouwen en niet gere- geerd wordt door allerlei technologische systemen waar hij of zij geen enkele in- vloed meer op heeft. De mogelijkheid van ‘interactie’ tussen systeem en gebruiker is volgens Boerstra van groot belang. “Heb je dat niet, dan gaat het je niet lukken om een gezonde omgeving te maken”, concludeerde hij klip en klaar. Persoonlijke beïnvloeding van de situatie moet volgens Boerstra het doel zijn; technologie is slechts een middel. De hoogleraar sprak hierbij ook vanuit persoonlijke onderzoekservaring: “Tij- densmijn eigen promotieonderzoek aan de TU Eindhoven kwam naar voren dat, wanneer je in een kantoor geen goede persoonlijke beïnvloedingsmogelijkheid hebt,mensen zich vaker ziek melden.”En wanneer er wél goede interactiemoge- lijkheden zijn, doen zich minder klach- ten voor en zijn ook de cijfers voor wat betreft de productiviteit van gebouwge- bruikers gunstiger. Boerstra benadrukte daarbij dat de beïnvloedingsmogelijk- heden niet per definitie technologisch behoeven te zijn: met betrekking tot het binnenklimaat is bijvoorbeeld de moge- lijkheid omeen raam te kunnen openzet- ten vaak een goede optie.“Dus ga er niet van uit dat je met een computer en een slimme sensor alles voor mensen kunt besluiten; zoek een goede balans tussen de automatische regeling en opties voor handmatig finetunen afhankelijk van momentane behoeftes.” Dit alles wil natuurlijk niet zeggen dat slimme technologie geen voordelen kan bieden. Boerstra gaf in zijn lezing ver- schillende voordelen van slimme tech- nologie die – wanneer de interactie met de gebruiker goed geregeld is – kunnen helpen bij het ‘verslimmen’ en gezonder maken van gebouwen. Zo wees hij onder meer op een sensoren-systeem in het eigen bba-kantoor (SAM air, zie https:// dgmr.nl/luchtkwaliteit/ ), dat via een dashboard aangeeft hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit in de verschillende ruimtes.“Waarbij men niet alleen inzicht heeft in bijvoorbeeld de momentane kooldioxide-concentratie, maar er ook een interpretatieslag op de meetdata losgelaten wordt, specifiek in relatie tot het risico op onderlinge COVID-19-be- smetting via de lucht.”Toch voegde hij er direct een waarschuwing aan toe. “Ik zie in de markt talrijke oplossingen waarbij er heel veel techniek naar binnen wordt gedragen. Soms interessant en nuttig. Maar dan nog houd je het probleem dat je heel veel informatie verzamelt. En wat doe je met die data? Welk probleem wilde je ook al weer oplossen? Díe vragen moet je eigenlijk al beantwoord heb- ben voordat je die sensoren in het pand hangt.Want aan alleen data heb je niets; je moet er informatie van zien te maken. Er zal een afgewogen interpretatieslag overheen moeten gaan.” Belangrijke opgave In de afsluitende discussie naar aanlei- ding van Boerstra’s lezing werd de op- merking gemaakt dat het belangrijk is om bij de verdere ‘verslimming’ van de gebouwde omgeving over de grenzen van de vakgebieden heen te kijken. Dat is ook voor de elektrotechnische instal- latiesector een belangrijke opgave. De digitalisering van installaties is een ont- wikkeling waarbinnen de verschillende verantwoordelijkheden en competen- ties nog niet geheel zijn uitgekristal- liseerd. Het is daarom van belang dat ook de elektrotechnische sector zich in dit opzicht roert. Dat kan via branche- verenigingen, maar dat kan ook in de dagelijkse praktijk. Installateurs die zich specialiseren en daardoor in staat zijn in concrete projecten breder te kijken naar de opdracht dan alleen de meer traditionele elektrotechnische aspecten, verwerven daarmee het aanzien en het belang om al in een vroeg stadium aan tafel te komen. Dat is belangrijk, en niet alleen voor de elektrotechnische sector zélf. De kennis van een gespecialiseerde elektrotechnicus zou wel eens hard no- dig kunnen zijn om ervoor te zorgen dat toekomstige installaties inderdaadmeer hond dan kat worden. Y Aan alleen data heb je niets. Je moet er volgens Boerstra informatie van zien te maken. “Er wordt in gebouwen vaak veel techniek naar binnen gedragen”